Özbek Han (d.1282-ö.1341), Altın-Orda Hanı oldu. Özbeklerin adı Altın Orda Hanı Özbek Han'dan gelmektedir. Özbek Han, Cengiz Han'ın büyük oğlu Cuci'nin soyundan Toğrılca'nın oğludur. Bozkırda genellikle tanınmış bir idarecinin veya kumandanın başında bulunduğu grubun zamanla onun adını taşıması geleneği uyarınca Cuci'nin haleflerinden Özbek Han'ı liderleri olarak kabul eden Cuci ulusu, Özbek ismini kendilerini tanımlamak üzere kullanmaya başlamış, böylece Özbekler denen topluluk ortaya çıkmış Özbek Ulusu tâbiri bütün Altın-Orda'yı ifade eder hâle gelmiştir.

Ebü'l-Hayr Han (d.1412-ö.1468), Özbek hükümdar. Özbek kabilelerinin desteğiyle Batı Sibirya'daki Tara şehrinde han seçildi. Zamanla Deşt-i Kıpçak'ın büyük bir bölümünü ele geçirdi.

1. Şeybani Hanlığı: Cengiz Han'ın oğlu Cuci'nin oğlu Şiban'ın sülalesi "Şeybanî" olarak tanınmış ve Şeybani Hanlığı ve devamı sayılan Buhara Hanlığı'nın Şeybanî Hanedanı, Hive Hanlığı ve Sibir Hanlığı'nın yöneticileri de bu sülaleden gelmiştir. Şiban sülalesinden olup Özbekleri yöneten Ebu'l Hayr tarafından kurulmuş ve sonradan Farslaşan hanlık. Ebu'l Hayr (d.1412-ö.1468) 1429'da Özbek kabilelerinin desteğiyle Batı Sibirya'daki Tara şehrinde Han seçildi. Zamanla Deşt-i Kıpçak'ın büyük bir bölümünü ele geçirdi. 1468'de Timur tarafından yıkıldı.

Sibir Hanlığı: Cengiz Han'ın oğlu Cuci'nin oğlu Şiban (Şeyban) sülalesinden İbak tarafından, 1464 - 1598 yılları arasında Sibirya'da kurulmuş bir Türk hanlığıdır. Bilinen ilk hükümdarı Taybuğa Han'dır. Moğolistan'ın kuzeyinden Sibirya'ya kadar uzanan topraklarda kuruldu. Bugünkü Sibirya'nın adı bu hanlıktan alındı.

Muhammed Şeybanî Han, Şeybak Han ya da Şibani Han (d.1451-ö.1 Aralık 1510), Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

2. Şeybani Hanlığı (Özbek Hanlığı): 1468'de Timur tarafından yıkılan hanlık, Muhammed Şeybani tarafından yeniden kuruldu. Muhammed Şeybani 1506 yılında Buhara'yı ele geçirdi ve 1561'de yönetim merkezini Buhara'ya taşıdı. Bu seneden sonra Hanlık, Buhara Hanlığı olarak anılmaya başlandı.

Hüseyin Baykara'nın ölümünden sonra Özbekler (Şeybanîler) Herat'a girip Horasan'ı ele geçirerek 1507 yılında Timurluların saltanatına son verdi.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Safevi Devletin, Şeybani Hanlığı üzerinde kritik bir galibiyet elde etti. Şeybani Han öldürüldü.

Hive Hanlığı kurucusu.

Buhara Hanlığı (Buhara Emirliği) ve Hokand Hanlığı ile birlikte "Özbek üç hanlığı" olarak anılmıştır. Hanlık, 1506 yılı sonrasında Safevi idaresine geçmiş olan Harezm bölgesinde Şibanoğulları'ndan (Şeybaniler) Yadigar Han soyundan İl Bars yönetiminde verilen kurtuluş savaşı sonucunda kurulmuştur.

Belh Hanlığı, Buhara Hanlığının (1526-1702) en büyük idari birimidir. Daha sonra - Güney Türkistan'da (1702-1850) var olan ve daha sonra Afgan Emirliği tarafından ilhak edilen Özbek hanlığı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Buhara Hanlığı: Buhara ve bugünkü Özbekistan dolaylarında hükümü sürmüş Şeybani Hanedanı, Astrahan Hanedanı (Canoğulları Hanedanı) ve Mangit Hanedanı olmak üzere üç hanedanın yönettiği Türk hanlığıdır. Şeybani (Özbek) Hanlığı, Buhara'yı alıp da burayı başkent ilan edince, Buhara Hanlığı olarak anılmaya başlandı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Şeybanî Hanlığı'nın Özbek hanı.

Bedahşan Hanlığı, Buhara Hanlığından ayrılarak Güney Türkistan'da var olan ve daha sonra Afgan Emirliği tarafından ilhak edilen bir Özbek hanlığıdır. Özbek hanedanından Yariler tarafından yönetildi. İlk hükümdar Yorbek Han, sonuncusu ise Jahandarshokh idi.

Hokand Hanı

Buhara Hanlığı (Buhara Emirliği) ve Hive Hanlığı ile birlikte "Özbek üç hanlığı" olarak anılmıştır. Başkenti Hokand olan hanlığın yönetimi içerisinde, Tacikler, Özbekler, Kırgızlar, Kazaklar, Farslar, Kıpçaklar, Soğdlar, Uygurlar bulunmaktaydı. Yönettiği şehirler arasında; Hokand, Taşkent, Buhara, Semerkand, Margilan, Namangan, Fergana, Andican, Türkistan, Çimkent, Taraz(Talas), Bişkek, Oş, Kanibadam, Zaferabad, İsfara, Aksu,Kaşgar, Hoten vb şehirler bulunmaktaydı.

Hokand Hanı

Hokand Hanı

Hokand Hanı

Buhara Hanı

Hokand Hanı

Hokand Hanı

Hokand Hanı

Mangit Hanedanının, Astrahanlıları yenerek tek başına hükmettikleri hanlık.

Buhara Emiri

Hokand Hanı

Buhara Emiri

Nurbatu Bey'in oğlu Alim Han zamanında Taşkent, Sayram, Çimkent ve Ahangaran beylik sınırları içine girdi. Bu genişlemeden sonra Hokand Beyliği "Kışlak Hocalığı" unvanına kavuşarak, ilk defa Hanlık-Hakanlık oldu. Alim Han'dan itibaren Hokand Beyleri "HAN" unvanı aldı.

1806'de Karakalpak ailesinin V. Ebu'l Gazi'nin ölümüyle Hive Hanlığında Cengiz Han'ın soyu tükenmiş ve yerine İnak hanedanı geçmiştir. Muhammed Rahim Han (1806-1825) döneminde Ruslarla dostça ilişkiler kurmuştur.

Hokand Hanı. "Emiri" Mahlasıyla şiirler yazan, Molla Ömer Han devrinde, Hokand Hanlığı altın çağını yaşadı.

Hokand Hanı

Buhara Emiri

Buhara Emiri

1826 Yılı'nda Doğu Türkistan olarak bildiğimiz Yarkent Emiri Hoca Cihangir, Çin İmparatorluğu'na isyan başlattı. Müslüman Türklerin isyanını öğrenen Muhammed Ali Han'ın kardeşi Mahmut Han, Türkistan'a müslümanlara yardıma gitti. Mahmud Han'ın gelmesiyle Çinliler Türkistan'dan çıkarıldı. Hokand Hanlığı'nın kendilerine yardıma geldiğini gören Doğu Türkistanlılar Hokand Hanlığı'na bağlılıklarını bildirdiler. Böylece Kaşgar, Aksu, Yarkent, Hoten ile bareber 6 şehir Hokand Hakanlığı'na katıldı. Kafirlerle İslam için yapılan bu savaştan sonra Sultan Gazi Unvanı aldılar.

Buhara Emiri

Hokand Hanı

Hokand Hanı

Hokand Hanı

Hokand Hanı

Hokand Hanı

Buhara Emiri

Hokand Hanı

Hokand Hanı

24 Ekim 1862'de ilk olarak Kırgızistan'ın bugünkü başkenti Bişkek eski adı Pişpek (eskiden kucuk yerleşim birimi) Ruslara kaybedildi.

Hokand Hanı

15 Haziran 1864'te Yesi, Rus işgaline girdi.

19 Haziran 1864'de da Evliya-Ata şehri Rus işgaline girdi.

7 Mayıs 1865'te Taşkent yakınlarındaki meydan savaşında Alem Kul komutasındaki Kokand ordusu Rus ordusu karşısında dağıldı. Bunun üzerine General Çernayev komutasındaki Rus ordusu 16 Mayıs 1865'te Taşkent'e savaşsız girdi. Taşkent'in kaybıyla Hanlığın direnci iyice kırıldı.

Buhara Hanlığı'nın ise Taşkent'in işgalinden sonra Rusya'ya karşı Hokand Hanlığı ile ittifak yapması beklenirken, Buhara Hanı 14 Temmuz 1865'te Hokand'ı işgal ile Hokand Hanı Seyid Muhammed'i esir etti.

Hokand Hanı

1 Haziran 1866'da Hokand şehri Rusların eline geçti.

Rus Çarı, "Türkistan Genel Valiliği"nin kurulmasına ilişkin "ukaz"ı imzaladı ve bu makama Alman asıllı General Konstantin von Kaufmann getirildi. Bu şahıs, Orta Asya Türk hanlıklarına savaş açmak, barış yapmak ve dış ilişkileri yürütmek yetkileriyle donatıldı.

Hokand Hanı

Hokand Hanı

Rusya'nın Hokand Hanlığı'nı ilhakı

Hive Hanlığı'nın Rus egemenliğine girmesi. Ruslar, Hokand'ı kesin olarak işgal etti ve direnişçi Türk komutan Canibek Polat Han idam edildi. (Ancak Özbek Tarihçileri, Polat Han'a çok benzeyen bir adamının, Canibek Polat Han yerine geçip elbiselerini giymek süretiyle, kendisini Polat Han'a feda ettiğini, Canibek Polat Han'ın da ailesinden kalanlar ile Azerbaycan - Gürcistan üzerinden Osmanlı Devleti'ne sığındığını söylerler). 1876-1885 yılları arasında hanedan üyelerinden yakalananlar Ruslar tarafından idam edildi.

Buhara Emiri

Buhara Emiri

1915 yılında Hokand Hanlığı'nı yeniden kurabilmek amacıyla bir isyan başladı ve 1916'da isyan tüm Fergana'ya sıçradı.

1917'deki Rus Devrimi'nden sonra, 9 Aralık 1917-20 Şubat 1918 arasında üç ay süren Hokand Cumhuriyeti kezâ Ruslar tarafından ortadan kaldırıldı.

Sovyetler Birliği'ne karşı Basmacı Ayaklanması
1917 Sovyet Devrimi sonrasında Bolşevikler Şubat 1918'de Hokand'ı ele geçirip Hokand Millî Hükümeti'ne son verince Fergana Vadisi'nde Ergaş Bey öncülüğünde bir ayaklanma başladı.
Basmacı Hareketi, Özbeklerin Sovyet yönetimine karşı Orta Asya'da 1917'de başlattığı ve aralıklı olarak 1934'e değin sürdürdükleri ayaklanma hareketi. Ruslar Basmak ve Baskın kelimesinden yola çıkarak ayaklanmaları Basmacı Ayaklanması olarak nitelendirdiler.

Bağımsız Hiva ve Buhara hanlıkları (Özbekistan) Ruslar tarafından ilhak edildi.

Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti

Hive Hanlığı, han'ın tahttan feragt etmesi ile Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti olarak 26 Nisan 1920 tarihinde, Birinci Harzemşah Kurultay'ında (Meclis) ilan edildi ve 20 Ekim 1923 tarihinde Harezm Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti'ne dönüştü.

Kafiran Savaşı:
Enver Paşa, 1922 Şubat'ında komutasında topladığı Basmacı birlikleri ile Duşanbe'yi ele geçirdi ve oradaki Sovyet garnizonunu tutsak aldı.
Ardından Horasan üzerine yürüyerek Kızıl Ordu birliklerinin Buhara ve Horasan'dan çekilmelerini istedi.
28 Haziran 1922'deki Kafiran Savaşı'nı kaybettikten sonra dağlara çekilmek zorunda kaldı.

Enver Paşa, 4 Ağustos 1922'de Kurban Bayramı sırasında Tacikistan'da, Belçivan yakınlarında Agop Melkovian komutasındaki Bolşevik Ruslara karşı yapılan bir çarpışmada üzerine düşen havan topuyla hayatını kaybetmiş ve Çeğen köyüne gömülmüştür.

Buhara Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Tacikistan Özerk Cumhuriyeti 1929 yılında ayrı bir devlet olarak yapılanmıştır.

Özbekistan, bağımsızlık ilan etti.

Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da oluşturdukları Şanghay Beşlisi adlı yapılanmaya Özbekistan'ın da katılmasıyla Şanghay İşbirliği Örgütü kuruldu.

Türkiye ile Afganistan, Azerbaycan Azerbaycan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Pakistan Pakistan, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan arasında

Özbekistan'da Andican olayları
Andican Özbekistan'da, Fergana Vadisi bölgesinde yer alan bir şehrin adıdır. 23 yerel işadamının Ekremiler adında bir grubun üyeleri olduğu gerekçesiyle terör suçu ile yargılanmasını protesto gösterileriyle başlayan olaylar güvenlik güçlerinin sivil halka ateş açması sonucu yüzlerce kişinin ölümü ile sonuçlanmıştır.
Olaylar Özbekistan'ın iç politikada otoriteryanizmi daha da artırmasıyla sonuçlanırken dış politikasında da farklı bir kulvara yönelmesine neden olmuştur.Olayları kanlı bir şekilde bastırabilen Kerimov Yönetimi içeride daha sert önlemelere yönelirken, dışarıda ABD ve Batı'ya yaklaşma politikasını askıya aldı. Amerikan üssünü kapatırken Çin ve Rusya ile stratejik ilişki arayışına girdi.

Özbekistan Devlet Başkanı Kerimov hayatını kaybetti.